İletişim:
Tekniker Etiket Matbaa
Makina Malzemeleri ve Kağıtçılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi
Davutpaşa Cad. Emintaş
Matbaacılar Sanayi Sitesi. No:103/365A
Topkapı-İstanbul TÜRKİYE
Tel : 0212 613 26 52 - 58
Fax: 0212 567 81 79
Bize
Ulaşın: (Lütfen tıklayın)
Teknikeretiket
|
|
|
|
Matbaa Bilgileri - Matbaa Terimleri
MATBAA TERİMLERİ – 03
Mizanpaj: (Düzenleme) Grafik öğelerininbelirli bir çerçeve içinde
dengeli olarak yerleştirilmesi. Bir
çeşit taslak. Sayfa düzenlemesi, sayfa
planı. (La mise en page)
Pikaj: Grafik
için hazırlanmış; resim, yazı, amblem ve
fotoğrafların, milimetrik kağıt ya da
resim kağıdı üzerine, gönyeli bir
şekilde kesilerek yapıştırılması. Bu
işlem bilgisayarların basım dünyasına
girmesinden önce yapılırdı. 1990’lı
yıllara kadar pek çok matbaa ve yayınevi
pikajörleri çalıştırırdı. Günümüzde
pikaj işlemi yapılmamaktadır.
İllüstrasyon:
Başlık, slogan ya da metin gibi sözel
unsurlardan çok görsel unsurların
ağırlıkta olduğu; görsel anlatım
öğelerinin etkin kullanıldığı grafik
tasarım unsurlarının bütünü.
Slogan:
Genellikle hafızada kalıcılık için ise
ideali 2-3 kelimeden oluşmasıdır.
Amblem:
tek satırdan oluşan, bir ürün, hizmet ya
da fikri tanıtmak amacıyla yazılmış
çarpıcı metinlerdir. Sloganlarda sözcük
sayısı 5-6'yı geçmemelidir. Özellikle
afiş tasarımında, vurgulama ve Ürün ya
da hizmet üreten kuruluşlara kimlik
kazandıran sözcük özelliği göstermeyen
soyut ya da nesnel görüntülerle ya da
harflerle oluşturulan simgelerdir.
Logo: İki
ya da daha fazla tipografik karakterin
sözcük halinde okunacak biçimde bir
araya getirilmesiyle oluşturulan ve bir
ürün, kuruluş ya da hizmeti tanıtan
marka ya da amblem özelliği taşıyan
simgeler.
Simgesel İşaret:
Ürün, hizmet, düşünce ya da
nesneyi simgeleyen işaretler. Trafik
işaretleri, ulaşım, hastane, sigara
içilmez levhaları, bayrak ve flamalar
simgesel işaretlere örnektir.
Ticari Marka:
Bir ürünün benzer ürünlerden ayrılmasını
sağlamak amacıyla üreticiler tarafından
kullanılan tanımlayıcı simgelerdir.
Format:
Biçimin, ölçümün ya da bir yayının
görünüşü için kullanılan genel bir
terim.
Perspektif:
Cisimleri, bir yüzey üzerine
görüldükleri gibi çizme tekniği.
Orijinal:
Baskı yoluyla çoğaltılmak üzere
scannerda taranarak film çıkışa
hazırlanan ya da reprodüksiyon
atölyesinde filmi çekilen tire veya
yarıton resim.
Degrade:
Siyahtan beyaza giden tram; koyu renkten
açık renge ya da bir renkten başka bir
renge geçiş işlemi. Daha çok değişik
zemin denemelerinde tercih edilir.
Kurum Kimliği:
Bir kurumun ya da şirketin kartvizit,
yazışma, iş gazetesi gibi kağıt baskı
dökümanlarında sürekli aynı stili
kullanmasıyla oluşan ve diğer
şirketlerden ayrılmasını sağlayan imaj.
Tutarlı olmak için bütün dökümanlarda
aynı yazı tipi, stili, harf ve satır
arası boşlukları aynı tür boşluklar
kullanılır. Bu parçalar bütün yayınlarda
aynı yerlerde olur.
Kurum Kimliği
Dosyası: Bir kurumun imajını
güçlendirmek için hazırlanan ve sürekli
kullanılacak basılı evraklara (logo,
amblem, fatura, irsaliye, makbuz, zarf,
antetli kağıt, kartvizit gibi) ilişkin
örneklerin bulunduğu dosya.
Broşür:
Tanıtım amacı taşıyan renkli veya tek
renk olarak hazırlanan kitapçık ya da
tek, iki, üç ya da akordeon kırımlı föy
Afiş: Kağıdın
yalnız bir yüzüne siyah/beyaz veya
renkli olarak basılıp duvarlara asılan
bir çeşit duyuru. Afişler hedef kitle
ile buluştukları çevreye bağlı olarak iç
ve dış mekan afişleri olarak ikiye
ayrılır. Dış mekan afişleri, büyük
boyutları ile duvar yüzeylerinde ilan
panolarında hedef kitleyle
karşılaşırlar. İzlenme süreleri kısadır.
İç mekan afişleri, salonlara, lobilere
ve koridorlara asılır. Bu nedenle de
uzun süre izlenme şansına sahiptirler.
İzlenme süresini dikkate almak gerek.
Bilboard:
70x100 boyutunda en az 4, en çok 10
parçadan oluşan ve daha çok açık havada
hedef kitle ile buluşan büyük boy afiş.
El İlanı: Bir
ürün ya da hizmeti duyurmak, tanıtmak
amacıyla çok sayıda bastırılıp dağıtılan
genellikle 1/2 ya da 1/4 A4 boyutundaki
basılı materyal.
Ambalaj: Bir
ürünü dış etkilerden korumak, tanıtmak,
ürünle ilgili imaj yaratmak ve
kullanıcıyı bilgilendirmek amacıyla
kağıt, karton, cam, plastik, teneke,
kumaş, ahşap, strafor vb. malzemelerden
yapılan ürün tamamlayıcısı.
Prospektüs:
Bir ilacın kullanımına ilişkin bilgileri
içeren ve ilacın karton ambalajı içinde
sunulan basılı materyal.
Recto: Bir
açık kitabın süreli yayın ya da
benzerlerinin sağ taraf sayfası. Sayfa
1, sürekli olarak recto üzerindedir ve
rectolar sürekli tek sayfa sayısını
taşır.
Verso: Bir
kitabın sol taraftaki sayfası.
Diapozitif:
Saydam, slayt. Görüntünün film üzerinde
net olarak göründüğü bir fotoğraf türü
olup, matbaacılıkta görüntü kalitesi
açısından tercih edilen orijinaldir.
Opak: Işık
geçirmeyen ve saydam olmayan, ışığı
yansıtan. Fotoğrafçılıkta karta basılmış
fotoğraflar opak olarak adlandırılır.
Animasyon:
Hareketsiz resimleri canlandırma, çizgi
fim tekniği.
Cilt payı:
Basılı alanla, sayfanın ciltlenecek
kenarı arasındaki iç marj.
Donuk sayfa:
Sayfa düzeninde tek düze görünen,
hareketsiz sayfa. Örneğin; roman, hikaye
sayfaları.
Doyma: Bir
renk şiddetinin ölçüsü. Örneğin pembe
kırmızıdan, gökyüzü mavisi lacivertten
daha az doymuştur.
İsim Plakası:
Yayının başlığının konulduğu grafiksel
özelliklerle desteklenen bölge (isim
plakası genellikle bir arka plan, yatay
çizgiler, bir alt başlık ve bir açıklama
satırı içerir. Yönetici listesiyle
(künye) karıştırılmamalıdır.)
Künye: Bir
yayının adı, adresi, sahibi, yöneticisi,
telefonu, e-mail v.b bilgileri içeren
bölüm.
Piktogram:
Nesnelerin stilize edilmiş
siluetlerindendir. Kolay algılanır,
çabuk öğrenilirler. Mektup, telefon
işareti, sigara içilmez v.b işaretler.
Düz Anlam: Bir
sözcük işaret ya da imgenin doğrudan
anlamıdır. Örneğin sarı renk dolgulu bir
daire, sarı renkli bir dairedir.
Yan Anlam:
Anlamın ikinci aşamasıdır. Yan anlam
ancak düz anlamın bulunduğu bir yerde
değer kazanır, etkili olur ya da
önerilir. Örneğin, sarı renk dolgulu bir
daire görünümü bir güneş olarak
algılanabilir.
Görsel Malzeme:
Basılacak her türlü malzeme görsel
malzeme olarak adlandırılır. Örnek
olarak fotoğraf, slayt, resim ve yazı
verilebilir.
Simetri: 1-
Tasarımda iyi orantılanmış ve
dengelenmiş parçaların oluşturduğu genel
yapı 2- Hayali bir çizgi ya da düzlemde
ayrılmış iki yönlü biçim benzerliği.
Örnek insan vücudu, dergi ve kitap
sayfaları.
Asimetri:
Tasarımda, simetrinin tersine
orantısızlığa dayalı parçalardan oluşan
yapı. Modernist akımlar asimetriyi
birbirine benzemeyen ya da eşdeğer
olmayan görsel unsurlar arasında dinamik
bir denge ya da düzen sağlayan bir
kavram olarak ele alıp kullanmışlardır.
Asimetrik denge, birbirine benzemeyen ya
da eşdeğer olmayan görsel unsurlar
arasında dinamik bir denge ya da düzen
sağlayan bir kavram olarak ele
alınmaktadır. Asimetride büyük yazı
küçük yazıyı, büyük görsel öğe küçük
görsel öğeyi ezer ancak sayfada yinede
bütünlük hakimdir.
Sızma:
Tasarımda basılı alanın bir kısmının
örneğin fotoğrafın sayfanın dışına
taşması
Silme: Baskı
tasaramında görsel malzemenin sayfa
kenarlarında hiç boşluk kalmayacak
şekilde sayfanın tamamına
yerleştirilmesi.
Siluet: Arka
plandan soyutlanmış bir görüntü veya bir
fotoğrafta bir anahtar öğeyi soyutlama
amacıyla arka planın kaldırılması.
Görsel Hiyeraşi:
Tasarım içinde vurgulanmak istenen
mesaja göre görsel unsurların
ölçümlenmesi anlamına gelir. Kimi
tasarımlarda fotoğraf öne çıkarken,
kimisinde de tipografik unsurlar,
kimisinde renk, hatta bazılarında
tasarım yüzeyindeki beyaz boşluköne
çıkabilir.
Forma: Kağıt
tabakaları genellikle 4,8.16 ya da 32
sayfadan oluşan birimlere bölünmektedir.
Bu birimlere forma denir. Kitap, dergi
gibi çok sayfalı basılı materyallerin
planlanması forma üzerinden yapılır.
Reklam: Bir
ürün ya da hizmetin basın ve yayın
araçlarına para karşılığında tanıtılarak
kamuoyuna iletilmesine yönelik
faaliyetlerin tümü.
Reklam Ajansı:
Bir ürün ya da hizmetin tanıtım
faaliyetlerini yürütebilecek bilgi ve
yeteneğe sahip uzmanların oluşturduğu
topluluk.
Ajans:
Bünyesinde ajans yöneticisi, müşteri
temsilcisi, sanat yönetmeni, pazar
araştırmacısı, metin yazarı, medya
sorumlusu, trafik sorumlusu, üretim
sorumlusu, tasarımcı, illüstratör,
fotoğrafçı, dizgi operatörü, endüstri
tasarımcısı, personel sorumlusu gibi
elemanları barındıran; bir ürün ya da
hizmeti tanıtmak, duyurmak, sattırmak
için reklam, pazarlama ve tanıtım
faaliyetleri yürüten işletme.
Vinyet: Dizgi
ve sayfa düzenleme işlerinde zemin ve
aralarda, köşelerde kullanılan ve
sistematik parçalar halinde imal edilen
süsler, figürler, çiçekler vb. Günümüzde
vinyetler bilgisayar ortamında clipart
dosyalarında hazır olarak bulunmaktadır.
MÜY
Donanımı (Çevre Birimleri)
Bilgisayar :
Verilerin üstünde işlem yaparak bunları
okunabilir ve görüntülenebilir hale
getiren teknolojik makineler.
Bilgisayardan Baskıya Sistemleri : Bu
sistemde bilgisayarda hazırlanan bir iş,
direk olarak kalıba pozlanır ve
arkasından baskıyı gerçekleştiren bir
sistemdir. Bunun kolaylığı montaj ve
kalıphane probleminin kaldırmaktır.
CCD: (Charged
Coupler Device - Yüklü Kuplaj Aygıtı)
CCD, tarayıcılar ve dijital kameralar
gibi cihazlarda ışığı ölçmek için
kullanılan elektronik bir aygıttır.
Digital Fotoğraf
Makinesi (giriş ünitesi) :
Resimleri kendi bünyesinde direk
sayısallaştırabilen ve bu görüntüleri
bilgisayar ortamına aktarabilen fotoğraf
makinesi çeşidi.Bu sistemde fotoğraf
filmi ve film banyo işlemleri yoktur.
Görüntüler doğrudan fotoğraf makinesinin
hard diskine ya da hafıza kartına
yazımlanır. Burlardaki görüntüler
kişisel bilgisayarlarda yeniden
düzenlenip baskıya hazırlanabilir.
Harici kayıt birimi
(SCSI, cd-w - çıkış ve giriş ünitesi):
Sabit disk gibi bilgileri
hafızasında tutabilen fakat sabit
olmayıp taşınabilen ve başka bir
bilgisayara bağlanabilerek bilgi
aktarmada yardımcı olan araçlardır. SCSI
(skazi) taşınabilen bir harddisk
formunda iken, CD-Writer, bilgileri
compact diske (CD) yazarak,
kopyalanmasını ve taşınabilerek diger
bilgisayar ortamlarına aktarılmasını
sağlar.
Klavye (girdi
ünitesi): Bilgisiyarda, daktilo
gibi yazı yazıp, resimler üzerinde ve
veriler üzerinde değişiklik yapmanıza
olanak tanıyan bir donanım parçası
Modem (çıkış ve giriş
ünitesi) : Bilgisayarın Internet
gibi iletişim ağlarına bağlanarak diğer
kişisel bilgisayarlara veri göndermesini
veya onlardan veri almasını sağlayan;
bilgisayarın sayısal sinyallerini
telefon sinyaline, telefon sinyallerini
de sayısal sinyallere çeviren aygıt.
Monitör (çıktı
ünitesi): Bilgisayardaki verileri
görüntelemeye yarayan araç.
Mouse (fare - girdi
ünitesi): Bilgisayar
yazılımlarında seçme, kopyalama, kesme,
çizme...vb. gibi işlemleri yapan,
bigisayarın ünitesi. Kalem mouse; bir
nevi tarayıcı gibi işlem yapan, daha
önceden çizilmiş nesnenin üstünden
geçerek çizime yardımcı olan yada elle
serbest çizim yaparak görüntü
oluşturmaya yarayan cihaz.
Printer (yazıcı -
çıktı ünitesi) : Bilgisayar
ortamında üretilen yazılı ve görsel
materyallerin kağıt üzerine
aktarılmasını sağlayan digital aygıt.
Masaüstü yayıncılık donanımının en temel
üyelerinden birisi. Renkli ve siyah
beyaz, nokta esaslı, mürekkep
püstürtmeli ve laser sistemiyle çalışan
çeşitleri vardır.
Scanner (girdi
ünitesi) : Yazı, saydam veya opak
fotoğraf, resim, illüstrasyon gibi
görüntüleri, 0 ve 1 kodları ile
sayısallaştırarak bilgisayar ortamına
aktaran parça.El tarayıcıları, masaüstü
tarayıcılar, flatbed trayıcılar ve
tamburlu tarayıcılar gibi çeşitleri
vardır. Tamburlu tarayıcılar ve flatbed
tarayıcılar, reprodüksiyon atölyelerinde
daha detaylı ve kaliteli tarama yapan
cihazlardır. Diğerleri ise amatör tarama
işlemlerinde kullanılırlar.
Masaüstü Yayıncılık: Kitap, dergi,
gazete, broşür gibi yayınları kişisel
bilgisayarlarda özel yazılımlar
kullanarak hazırlama yöntemi
MÜY Yazılımları
a) Nokta esaslı
(bitmapped) : Yumuşak ve resimsel
efektler için idealdirler. Bu programda
oluşturulan görüntüler pixel
noktacıklarından oluşur. Nokta esaslı
tasarım programları şöyle sıralanabilir:
Adobe Photoshop, Fractal Design Painter,
Fractal Design Color Studio, Aldus
SuperPaint.
b) Nesne esaslı
(objectoriented) : Vektörel
tabanlı programlar olarak da anılan bu
yazılımlarda geometrik çizim, simge,
logo ve diğer tipografik uygulamalar
için gereken düzgün ve keskin kenarlı
görüntüler üretilir. Bu programlar bütün
imgeleri nokta yerine, çizgi ya da
vektörler halinde depolar. Bu programlar
arasında en yaygınları; Aldus Freehand,
Typestyler, Fontographer...
c) Sayısal işlem :
Sayısal hesaplamaları yapabildiğimiz,
tablolar oluşturabildiğimiz yazılımlar.
Bunlara Exell, Access…gibi örnekleri
verebiliriz.
d) Kelime işlem :
Genellikle tez, rapor, resimsiz
kitaplar gibi metin ağırlıklı sayfa
düzenleme çalışmalarında kullanılan
yazılımlardır. Örnek olarak Word, Write,
Notepad…
e) Sayfa mizanpaj:
Dergi ve gazete gibi materyallerin
sayfalarının tasarımında kullanılan
programlardır. Bunlara örnek
QuarkXpress, Pagemaker, Corelldraw ,
Indesign
f) Sistem
Yazılımları: Masaüstü yayıncılık
ile ilgili işlemlerin
gerçekleştirilmesinde kullanılacak
yazılım ve donanımın etkin çalışmasını
sağlayan yazılımlar. MACOS, WINDOWS gibi
g) Donanım
Yazılımları: Bunlar bilgisayarın
donanımlarının sistemde çalışabilmesi
için, sisteme tanıtılması ve kendi
bünyesinde donanımın özelliklerini
kullanabilmek için tasarlanmış
yazılımları içerir. Örneğin yazıcınızı
bilgisayarınıza bağlamanız yetmez,
yazıcı bilgisini içeren bir programı da
sisteminize yüklemeniz gerekir.
|
|
SAYFA
BAŞI |
|
|